چاههای غیرمجاز، بلای منابع آب مازندران

به گزارش خبرگزاری صدا وسیمای مازندران، با توجه به پیش بینی‌های صورت گرفته در 25سال آینده دنیا با بحران خشکسالی روبرو است و نیمی از کشورهای جهان نیز با این معضل روبرو خواهند بود و ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود و به علت قرار گرفتن در محدوده جغرافیایی خشک با مشکلاتی روبرو خواهد شد.

آبهای زیرزمینی در معرض انقراض سفره‌های زیرزمینی آب که ازمنابع و ذخائراصلی محسوب می شوند، در پی کاهش نزولات آسمانی وتغییرات جوی دستخوش بهره برداری بی رویه شده و ازنتایج آن کاهش یافتن و پایین رفتن سطح آب‌های زیر زمینی است. دراین میان حفر چاههای غیرمجاز هم به دغدغه ای مهم در مدیریت منابع آبهای زیرزمینی تبدیل شده است.

خدیرکارشناس بهره برداری منابع آبهای زیرزمینی شرکت آب منطقه ای مازندران با بیان اینکه هم اکنون 90 هزار حلقه چاه در مازندران دربخش های کشاورزی، صنعت، خدمات، شهری و روستایی وجود دارد گفت: سالانه بیش از 1میلیارد متر مکعب از این چاه ها برداشت می شود.

وی با اشاره به اینکه بیش از 96 درصد چاههای مازندران دربخش کشاورزی است افزود: حدود 60 هزار حلقه چاه در مازندران غبرمجاز هستند.

مدیرعامل آب منطقه ای مازندران گفت: به منظور مدیریت بهینه مصرف آب، با حفرکنندگان چاه های غیرمجاز در استان برخورد قانونی می شود.

محمد ابراهیم یخکشی با تأکید براینکه نباید در این بخش حالت انفعال داشته باشیم و هر کس خواست چاه غیرمجاز حفر کند و یا اضافه برداشت از چاه داشته باشد قانون را بالای سر خود ببیند تصریح کرد: هزاران حلقه چاه غیر مجاز در استان وجود دارد که تداوم و استمرار آن به سفره آب زیرزمینی ما آسیب می رساند.

اکبری از کارشناسان امور آب بابلسر هم با بیان اینکه از 9 هزار حلقه چاه کشاورزی این شهرستان 6 هزار چاه بدون پروانه هستند گفت: بهتر است ضمن ساماندهی چاههای کشاورزی در سال جاری سوخت کشاورزان تامین شود تا مشکلی در این بخش به وجود نیاید.

به گفته اکبری، با وجود صراحت های قانونی، مدیران بر اساس ملاحظات محلی و جدی نگرفتن طرح ها در کنترل اوضاع این بخش چندان موفق نبودند.

شاه نظری دکترای مدیریت منابع آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری هم با هشدار درباره برداشت بی رویه از این منابع درمازندران گفت: بر اساس خواص طبیعی این منابع و به دلیل نزدیکی دشتهای مازندران به ساحل، به ازای برداشت هر مترمکعب آب شیرین زیرزمینی بیش از 40 مترمکعب آب شور دریا جایگزین می شود.

وی افزود: با این روند و نیز استفاده از آبهای آلوده زیرزمینی در مزارع، شاهد شور شدن زمین ها و در آینده نیز شاهد غیرقابل کشت شدن مزارع و باغ ها خواهیم بود.

راهکارهای عملی برای برون رفت از این معضل آمار چاههای غیرمجاز مازندران در حالی است که ازبیش از 650 هزار چاه آب موجود در کشور بیش از 250 هزار چاه غیرمجاز هستند که تعطیلی و برخورد با ادامه این روند ضروری است.

نماینده بابل و عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی هم معتقد است: قرار نیست چاه های غیرمجاز کشاورزی تعطیل شوند بلکه بحث ساماندهی مطرح است.

حسین نیازآذری افزود: در ساماندهی چاه های غیرمجاز هدف این است که جلوی اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی گرفته شود و مصرف آب در کشور بهینه شود. به گفته کارشناسان ، جلوگیری از اضافه برداشت چاههای موجود ، جلوگیری از حفر چاههای جدید و برخورد قاطع با خاطیان از مهمترین راهکارهای مقابله با این پدیده مخرب است .

این گفته ها در شرایطی است که کارشناسان معتقدند میزان برداشت از چاههای مجاز هم به آسانی قابل نظارت نیست و در این باره خلأ های فراوانی وجود دارد. با توجه به روند کنونی حفر چاه های آب در مازندران و آمار مسئولان درباره تعداد چاههای غیرمجاز و میزان برداشتها از طریق این جاهها، به آسانی در می یابیم: نمی توان به ساماندهی اوضاع آشفته این بخش حتی در میان مدت امیدوار بود و نگرانی کارشناسان همچنان ادامه خواهد داشت تا جایی که کویری شدن شالیزارهای مازندران چندان دور از تصور نیست زیرا هم اکنون نیز در مناطقی از جویبار، بابلسر، محمودآباد، فریدونکنار و نوشهر شاهد تشکیل بلورهای نمک درسطح زمینهای شالیزاری هستیم.