مقاله گورباچف درباره تصمیم آمریکا برای خروج از پیمان هسته ای با روسیه

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما میخائیل گورباچف آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی سابق در مقاله ای در نیویورک تایمز درباره تصمیم ترامپ برای خروج از پیمان هسته ای با روسیه نوشت: رقابت تسلیحاتی جدیدی اعلام شده است. پیمان نیروهای هسته ای میانبرد نخستین قربانی نظامی سازی امور جهان نیست. آمریکا سال 2002 از پیمان موشک های ضدبالستیک خارج شد؛ امسال هم از توافق هسته ای ایران.
گورباچف در این گزارش که در پایگاه اینترنتی روزنامه نیویورک تایمز منتشر شد نوشت: بیش از 30 سال پیش, رونالد ریگان, رئیس جمهور وقت آمریکا و من پیمان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی را درباره برچیدن موشک های میانبرد و کوتاه برد امضا کردیم. برای نخستین بار در تاریخ, قرار شد دو نوع تسلیحات هسته ای برچیده و نابود شود.
این نخستین گام بود و با پیمان کاهش تسلیحات راهبرد در سال 1991 -پیمانی که شوروی (سابق) با جرج اچ. دبلیو. بوش, رئیس جمهور وقت آمریکا برای کاهش شدید تسلیحات هسته ای تاکتیکی امضا کرد- و پیمان استارت جدید -که سال 2010 به امضای رؤسای جمهوری روسیه و آمریکا رسید- پیگیری شد.
هنوز تسلیحات راهبردی بسیار زیادی در جهان وجود دارد, اما زرادخانه های آمریکا و روسیه هم اکنون (تنها) بخشی از چیزی است که در دوران جنگ سرد وجود داشت. روسیه و آمریکا در کنفرانس بازنگری منع تولید و گسترش تسلیحات هسته ای در سال 2015 به جامعه بین المللی گزارش دادند که 85 درصد آن زرادخانه ها غیرفعال, و به طور عمده منهدم شده است.
در حال حاضر, این دستاورد مهم -که هر دو کشور می توانند به آن افتخار کنند- در خطر است. رئیس جمهور ترامپ هفته پیش طرح آمریکا را برای خروج از پیمان نیروهای هسته ای میانبرد, و قصد کشورش برای افزایش تسلیحات هسته ای اعلام کرد. از من می پرسند آیا از اینکه شاهد از بین رفتن پیمانی هستم که برای دستیابی به آن بسیار سخت تلاش کردم, ناراحتم. اما این یک موضوع شخصی نیست. چیزی بسیار فراتر از این در معرض خطر است.
رقابت تسلیحاتی جدیدی اعلام شده است. پیمان نیروهای هسته ای میانبرد نخستین قربانی نظامی سازی امور جهان نیست. آمریکا سال 2002 از پیمان موشک های ضدبالستیک خارج شد؛ امسال هم از توافق هسته ای ایران. هزینه های نظامی نجومی شده است و همچنان رو به افزایش است.
آمریکا به عنوان بهانه ای برای خروج از پیمان نیروهای هسته ای میانبرد, به نقض ادعاشده برخی از این مفاد این پیمان توسط روسیه متوسل شد. روسیه ابراز نگرانی های مشابهی درباره تبعیت آمریکا از این پیمان کرده, و در عین حال پیشنهاد کرده است دو طرف پشت میز مذاکره برای یافتن یک راه حل قابل قبول متقابل, درباره موضوعات تبادل نظر کنند. اما آمریکا در چند سال گذشته از چنین تبادل نظری خودداری کرده است. فکر می کنم اکنون دیگر دلیلش معلوم است.
با اراده سیاسی کافی, هر مشکلی درباره تبعیت از معاهدات موجود قابل حل است. اما همانطور که در دو سال گذشته شاهد بوده ایم, رئیس جمهور آمریکا هدف بسیار متفاوتی در ذهن دارد. این هدف, آزاد کردن آمریکا از قید هر گونه تعهد و محدودیت است, آن هم نه فقط در خصوص موشک های هسته ای. آمریکا عملاً در نابود کردن کل نظام معاهدات و توافق های بین المللی که مبنایی برای صلح و امنیت در پی جنگ جهانی دوم بود, ابتکار عمل را به دست گرفته است.
با این همه, من اطمینان دارم کسانی که امیدوارند آزادی تمام عیار جهانی به نفعشان است, سخت در اشتباهند. در ”جنگ همه علیه همه“ هیچ برنده ای نخواهد داشت, به ویژه اگر منجر به جنگ هسته ای شود. و این احتمالی است که نمی توان آن را منتفی دانست. یک رقابت تسلیحاتی غیرقابل مهار, تنش های بین المللی, خصومت و بی اعتمادی جهانی تنها موجب افزایش این خطر خواهد شد.
آیا برای بازگشت به گفتگو و مذاکره دیر شده است؟ نمی خواهم امیدم را از دست بدهم. امیدوارم روسیه موضعی قاطع و در عین حال متوازن اتخاذ کند. امیدوارم متحدان آمریکا با رویکردی بسیار جدی, از اینکه به سکوی موشک های جدید آمریکا تبدیل شوند, خودداری کنند. امیدوارم سازمان ملل, و به ویژه اعضای شورای امنیت, که به موجب منشور سازمان ملل مسئولیت حفظ صلح و امنیت بین المللی را بر عهده دارند, اقدامی مسئولانه صورت دهند. ما با اینکه با تهدید شدید علیه صلح رو به رو هستیم, ناامید نیستیم. ما نباید میدان را خالی کنیم, و نباید تسلیم شویم.