خراسان جنوبی
ثبت ملی دانش نقشه قالی لچک ترنج ربعی سعدی
دانش و فن بومی و سنتی نقشه قالی لچک ترنج ربعی سعدی شهر مود شهرستان سربیشه ثبت میراث معنوی کشور شد.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما مرکز خراسان جنوبی، مسئول ثبت میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
استان گفت: از قالیهای مطرح خراسان جنوبی، قالی مود و به طور خاص طرح موسوم به ربعی سعدی است که طراح آن مرحوم حسین دستجردی معروف به سعدی از طراحان پرتوان و قدیمی منطقه مود است.
برآبادی افزود: این طرح، از طرحهاى اصیل ومعروف شهرستان مود است که از سال ۱۲۸۰ در منطقه گسترش یافت.
وی گفت: این نقشه بسیار ظریف و پرکار است و نسبت به قالیهای دستباف اصیل دارای تنوع رنگی ۱۴ تا ۲۳ رنگ است و در رنگهای زمینه کبود، لاکی و گل انار بافته و به بازار عرضه شده است.
برآبادی افزود: نقشه سعدی یک نقشه قالی از نوع لچک ترنج ربعی است که نقشه آن بر اساس ترسیم ساقه و گلهای ختایی بوده و از اسلیمی در آن استفاده نمی شود.
وی گفت: بته جقههایی که به دلیل فرم خمیده آنها و تزیینات کنگرهای محیطی به ماهی شباهت داشته و گاهی به دلیل فرم مشابه زبانههای آتش به شعله معروف بوده، در انتهای گردش همه ساقههای اصلی قرار میگیرند و از بارزترین ویژگیهای این نقشه اصیل هستند.
برآبادی افزود: ترنج بزرگ خورشیدی در وسط آن همیشه به شکل دایرهای (مجمعه ای) بوده که به صورت معمول ۱۶ یا ۳۲ کله (کلاله) است که عموماً متناسب با سایز قالی طراحی میشود.
وی گفت: نوع اصیل آن دارای زمینه لاکی (از رنگ قرمز دانه) و حدود ۵ درصد از قالیهایی که بعداً با این نقشه اجرا شد دارای زمینه سورمهای (کبود) هستند.
برآبادی افزود: اکثر نقشههای به جامانده از مرحوم سعدی بر روی پارچههای از جنس کرباس و به صورت قلم مرکب (مرکب مشکی محلول در آب) است.