تاق بستان درتَله‌ی تله کابین

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز کرمانشاه،
تاقبستان را اگر از نزدیک ندیده باشید نامش را حتما شنیده اید...
در جغرافیای ایران این مکان تاریخی در غرب واقع شده است.
پادشاهان ساسانی در شمال غرب شهر کرمانشاه آثاری  را ساختند و در هر دوره از زمامداری خود بر دامنه‌ی آن افزودند.
کشاورز محقق کرمانشاهی تاقبستان را در زمره مناطق ییلاقی آن زمان معرفی می‌کند که آب و چشمه‌های  فراوان داشته و به قدرت همین آب فراوان آسیاب‌ها به گردش در آمده اند.
در پشت صحنه‌ی ساخت آثار سنگی تاقبستان که گزیده‌هایی از تاریخ قطور عصر ساسانی حجاری شده هنر دست تندیس گرانی نهفته است که با رنج فراوان نقش‌ها را بر دامن کوه و سنگ حک کرده اند تا این آثار مصور  برای نسل‌ها جاودان بماند و سندی معتبر بر  آنچه که در  تاریخ عهد باستان گفته شده تلقی گردد.
با گذر زمان  بتدریج هر چه بر دامنه‌ی شهر‌ها افزوده شد و توسعه یافتگی  همراه  با گسترش  تکنولوژی سرعت یافت این اثر باستانی هم گاهی متاثر از برخی تغییر و تحولات در میان آراء متناقض موافقان و مخالفان سردرگم و محصور می‌ماند.
اگر از نقل برخی اقدامات  همچون ساخت مونوریل، تقاطع‌های غیر همسطح و.. در طی سال‌ها اخیر صرفنظر کنیم به موضوع  احداث تله کابین در جوار این منطقه یعنی تاقبستان می‌رسیم.
سخن از ساخت تله کابین که هم اکنون با مشارکت سرمایه گذار بخش خصوصی در حال اجراست به حدود ۲۰ سال قبل باز می‌گردد.
به گفته ی شامبیاتی رییس سازمان سرمایه گذاری شهرداری کرمانشاه راه اندازی کامل تله کابین در کرمانشاه  تا  ۴ سال  دیگر  طول می کشد اما قرار است تست راه اندازی خط تله کابین در روز‌های  پایانی امسال انجام شود.  
تله کابین از ضلع جنوب غربی مجموعه  یعنی  بالاتر از بیمارستان امام حسین (ع)  آغاز می‌شود و پس از گذر  پایه‌های آن از مقابل غار دو اشکفت  مربوط به دوران پیش از تاریخ  به ایستگاه محل توقفش یعنی دشت کاهو  که یک سایت بسیار مهم  متعلق به دوره‌ی پیش از تاریخ  می‌رسد.
بیگلری معاون فرهنگی موزه ملی ایران از دشت کاهو به عنوان یک منطقه‌ی وسیع نام می برد؛ که در آن آثاری متعلق به دوره‌ی پارینه سنگی یافت شده است.
ساخت تله کابین تاقبستان که هنوز در نیمه‌های راه قرار دارد  بی توجه  به آرا ء منتقدان و کم و بیش فارغ از نگرانی‌هایی که ممکن است به ثبت جهانی آن وارد شود  همچنان پیش می‌رود.
در کنار موافقان ساخت این پروژه که به قولی  اندیشه‌ی توسعه گردشگری را در ذهن می‌پرورانند هنوز هم گفتمان‌های  فراوانی در باب نقد اجرای این طرح وجود دارد مثلا  کلهر نیا  کارشناس شهرسازی این اثر را متعلق به همه‌ی مردم جهان می‌داند او در عین حال که مداخله در طبیعت و سازه‌های تاریخی را مجاز نمیداند معتقد است تله کابین بعد از مدتی  جاذبه اش  کم می شود ، اما مجموعه وسیع و  تاریخی تاقبستان خود به تنهایی می تواند یک موضوع اثرگذار در بحث توسعه گردشگری قلمداد گردد.

. او می‌گوید: در جریان این طرح از مردم نظر خواهی نشده و دیدگاه کارشناسان را لحاظ نکرده اند.
از کنار این مطلب هم نباید گذشت که منتقدان ، اجرای طرح تله کابین را به عنوان اثری تاثیر گذار در  توسعه‌ی گردشگری  نفی نمیکنند ، بلکه معتقدند در مکانیابی اجرای این طرح در کرمانشاه باید مطالعه و دقت بیشتری انجام می‌شد چرا که گزینه‌های مناسب تری برای جانمایی تله کابین در کرمانشاه وجود دارد.
مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه می‌گوید، چون پروژه  در سال‌های قبل اجرایی شده شهرداری کرمانشاه متعهد به انجام برخی اصلاحات در مسیر عبور این طرح شده است.
قادری به این نکته هم اشاره می‌کند که اگر ساخت تله کابین به پرونده‌ی  ثبت جهانی شدن طاق بستان خدشه‌ای وارد کند شهرداری متعهد به تغییر مسیر آن بر اساس نظر کارشناسان یونسکو ست.
در عین حال که کرمی سرمایه گذار  طرح تله کابین کرمانشاه، تنها به  احداث پیاده راه و محلی برای استراحت در دشت کاهو اشاره می کند.
یاوری مدیر کل محیط زیست استان کرمانشاه آسیب به گونه‌های گیاهی و جانوری را از نگرانی‌های زیست محیطی می داند.
او معتقد است وجود پساب و پسماند‌ها به دلیل رفت و آمد گردشگران دور از انتظار نیست.
از بین سوالات متعددی که ممکن است درباره‌ی راه اندازی طرح تله کابین تاقبستان مطرح باشد
  در برخی  نکات جای تامل وجود دارد:
به عنوان مثال اگر اجرای این طرح از نظر کارشناسان یونسکو از دلایل  مخدوش شدن چهره تاقبستان برای ثبت جهانی محسوب شود آیا بازگشت هزینه‌های صرف شده امکان پذیر است؟
نکته‌ی دیگر اینکه آیا با احداث طرح تله کابین در تاقبستان منظر طبیعی دستخوش تغییر نمیشود و آلودگی‌های ترافیکی و زباله‌های شهری خطرات اجتناب ناپذیر آن نیستند؟
پرسش سوم اینکه گر  اجرای هر طرح و سازه‌ی عمرانی  با مطالعه‌ی اولیه و دقت کارشناسانه انجام پذیرد آیا خود  نوعی احترام به افکار عمومی و جلب اعتماد مردم نیست؟
شاید وجود طرح‌های بلاتکلیف  که نمونه‌های آن در شهر کرمانشاه هم اندک نیست این نکته را  تا حدی  اثبات  کند
کارشناسان حوزه‌ی معماری و شهرسازی مطالعه و اندیشیدن را معیاری مهم در توسعه اجتماعی قلمداد می‌کنند.
به هر حال با توجه به آغاز طرح احداث تله کابین از سال‌های گذشته و تصمیم متولیان در ساخت آن برای دانستن اینکه  تاقبستان  این آخرین اثر  متعلق  به دوران باستان چه سرنوشتی در انتظارش خواهد بود باز هم باید صبر کرد.
امیدوار یم که این تصمیم به بهای آسیب به  این اثر ارزشمند تاریخی به پایان نرسد ومصداق این ضرب المثل معروف نشودکه ... علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد.

*** نویسنده: سحر پیرویسی