این اندیشه از آن جا تقویت می شد که وقوع انقلاب صنعتی و اوجگیری پیشرفت در ساختارهای صنعتی و تکنولوژی جامعه، نیاز به افراد خلّاق و با استعداد را که بهره مند از سواد باشند روزافزون می نمود. از سوی دیگر مسئله مبارزه با بیسوادی در کشورهای آسیایی و افریقاییِ تازه استقلال یافته به عنوان یک هدف ملی مدّنظر قرار گرفت و ریشه کنی آن را لازمه توسعه و عدالت اجتماعی برشمردند. با تمامی این تلاش ها به دلایل گوناگونی هنوز هم در سراسر جهان و حتی در کشورهای پیشرفته صنعتی مسئله بیسوادی همچنان باقی است. ناگفته نماند که یک میلیارد جمعیت جهان از جمله یک صد میلیون کودک به دلیل فقر اقتصادی و فرهنگی از نعمت آموزش محروم هستند.
در ایران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بر اساس تعالیم اسلام، به موضوع مبارزه با بی سوادی توجه جدی تری شد و در دی ماه ۱۳۵۸ ش (دسامبر ۱۹۷۹)، به فرمان امام خمینی (ره) «نهضت سوادآموزی» تأسیس شد. این نهاد گامهای مثبت فراوانی برای آموزش سواد به مردم ایران برداشت و جمهوری اسلامی ایران در وضعیت بسیار مطلوبی از نظر نرخ باسوادی مردم دست یافت.
حرکت کاروان اسرای کربلا از کوفه به سمت دمشق
۱۳۸۱ سال پیش، در روز نوزدهم محرم سال ۶۱ هجری قمری، کاروان اسیران کربلا، متشکل از اعضای خانواده امام حسین (ع) و دیگر شهیدان کربلا، از کوفه در عراق عازم دمشق، پایتخت حکومت اموی شد.
این اسیران، بویژه امام سجاد (ع) و حضرت زینب (س)، با وجود شهادت عزیزانشان و شرایط بسیار بد اسارت در کوفه، با شجاعت و درایت به افشاگری علیه یزید بن معاویه پرداختند و مردم کوفه را به دلیل شرکت در جنگ علیه حسین بن علی (ع) نوه گرامی رسول خدا (ع) و سکوت در برابر این جنایت، به شدت سرزنش کردند. در پایان حضور یک هفتهای اسیران کربلا در کوفه، مردم این شهر شدیداً پشیمان شده بودند و حتی بیم قیام مردم علیه عُبید الله بن زیاد حاکم کوفه میرفت. به همین دلیل وی ترجیح داد تا بازماندگان قیام حق طلبانه کربلا را به شام بفرستد.
درگذشت جلال آل احمد
۵۱ سال پیش، در روز هجدهم شهریور سال ۱۳۴۸ هجری شمسی «جلال آل احمد»، نویسنده و منتقد معاصر ایران، درگذشت.
وی درسال ۱۳۰۲ هجری شمسی در تهران متولد شد. آل احمد درسال ۱۳۲۵ هجری شمسی در رشته ادبیات از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد. وی در سالهای پرآشوب جنگ جهانی دوم، وارد صحنه سیاست شد و نویسندگی در مطبوعات را آغاز کرد و از سال ۱۳۳۲ هجری شمسی بطور جدی به کار تحقیق و تالیف و تعلیم پرداخت و مقالات انتقادی و داستانهای کوتاه را به رشته تحریر درآورد. آل احمد در داستان نویسی، سبک و شیوهای خاص داشت. او زبان محاوره را بسیار دقیق و بجا به کار میبرد و در قالب داستانهای جذاب، انتقادهای اجتماعی و سیاسی را با ظرافت خاصی مطرح میکرد. نفوذ فرهنگ غرب در جامعه مذهبی ایران، دلمشغولی و نگرانی اصلی آل احمد بود. از این رو کتاب «غرب زدگی» را درسال ۱۳۴۱ هجری شمسی منتشر کرد و در مورد خطر غربزدگی، هشدار داد و راه چاره را، روی آوردن به اسلام خواند. «خسی در میقات» دیگر اثر مهم آل احمد است که دستاورد او از سفر حج است. از دیگر آثار او میتوان «مدیر مدرسه»، «نفرین زمین» و «در خدمت و خیانت روشنفکران» را نام برد.
امضای پیمان سیتو
۶۶ سال پیش در چنین روزی، هشتم سپتامبر سال ۱۹۵۴ میلادی پیمان «سیتو» (SEATO) یا قرارداد دفاع مشترک آسیای جنوب شرقی در شهر مانیل پایتخت فیلیپین به امضا رسید.
این پیمان میان دولتهای آمریکا، انگلیس، استرالیا، پاکستان، تایلند، فرانسه، نیوزلند و فیلیپین منعقد شد. به موجب پیمان سیتو، دول عضو متعهد شدند به هنگام تهاجم نظامی خارجی یا شورش و تهدیدهای داخلی علیه هریک از اعضا، سایر کشورهای عضو این پیمان، با عملیات نظامی و تحریم اقتصادی واکنش نشان دهند. سیتو حلقه شرقی زنجیره دفاعی غرب در برابر شوروی بود و پیمانهای سنتو و ناتو، دیگر حلقههای آن بودند. سرانجام به دلیل تغییر اوضاع منطقه، بخصوص شکست آمریکا در جنگ با ویتنام و سرنگونی رژیم ویتنام جنوبی، این پیمان در سال ۱۹۷۵ میلادی منحل اعلام شد.
آغاز محاصره لنینگراد در جنگ جهانی دوم
۷۹ سال پیش، در روز هشتم سپتامبر سال ۱۹۴۱ میلادی نیروهای آلمان نازی سه ماه پس از حمله به خاک شوروی، شهر لنینگراد (سن پترزبورگ کنونی) را محاصره کردند.
اما علیرغم پیش بینی هیتلر و فرماندهانش، این شهر سقوط نکرد و مردم آن تا ژانویه سال ۱۹۴۴ میلادی، که حلقه محاصره شکسته شد، به مقاومت ادامه دادند. در مدت محاصره نظامی لنینگراد، مردم از کمترین امکانات برخودار بودند و تنها مقداری آذوقه، از راه ایران به وسیله هواپیما، به آنها میرسید به همین دلیل نزدیک به یک میلیون غیرنظامی در جریان محاصره این شهر، کشته شدند. اما درپی ضربات ارتش شوروی به نیروهای آلمان و گشوده شدن جبهههای دیگر در مقابل ارتش هیتلر و نیز به دلیل سرمای شدید هوا در شوروی، ارتش آلمان مجبور به عقب نشینی از اطراف لنینگراد شد.
انتقال استعمار کانادا از فرانسه به انگلیس
۲۵۷ سال پیش در چنین روزی، هشتم سپتامبر سال ۱۷۶۳ میلادی سرزمین کانادا پس از مدتها درگیری سرانجام بر اساس معاهده پاریس از تصرف فرانسه خارج شد و بطور رسمی تحت حمایت انگلیس قرار گرفت، اما کشمکش میان کاناداییهای فرانسوی الاصل و انگلیسیهای ساکن کانادا، مدتها ادامه داشت. با وجود اعلام استقلال کانادا در سال ۱۸۶۷ میلادی، این کشور از نظر نظام سیاسی، تابع انگلیس است و دارای حکومت فرمانداری کل میباشد که فرماندار آن، نماینده ملکه انگلیس در کانادا به شمار میرود.