ضرورت استفاده از ماسک برای پیشگیری از کرونا

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از وبدا، «فرشید رضایی» گفت: ​یکی از روش‌های اصلی انتقال بیماری کرونا، قطرات و ذرات ریز تنفسی است که هنگام نفس کشیدن (حتی در حال سکوت)، صحبت کردن، آواز خواندن (بویژه با صدای بلند و دسته جمعی) و سرفه یا عطسه خارج می‌شود؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد درصد قابل توجهی از مبتلایان به بیماری کرونا هیچ‌گونه علامت تنفسی ندارند؛ از طرفی در اوایل ابتلا به بیماری نیز افراد مبتلا معمولاً بدون علامت هستند، اما حتی در این شرایط نیز انتقال بیماری از طریق قطرات و ذرات ریز تنفسی وجود دارد و می‌تواند دیگران را بیمار کنند پس برخی افراد می‌توانند ناقل باشند در حالیکه خود از آن خبر ندارند!

وی با تاکید بر اهمیت ماسک زدن همگانی در همه کشورها، افزود: با توجه به این موارد برای جلوگیری از انتشار ویروس، لازم است همه مردم در زمان‌های وجود بیماری کرونا در جامعه به ویژه در فضا‌های سرپوشیده مثل اتوبوس، مترو، فروشگاه‌ها و همچنین مکان‌هایی که افرادی غیر از اعضای خانواده حضور دارند ماسک بزنند؛ استفاده از ماسک برای فرد ِ ناقل بیماری، اهمیت بیشتری دارد، اما از آنجایی افراد ناقل بیماری کرونا ممکن است بدون علامت باشند، استفاده از ماسک برای همه ضروری است.

رئیس دفتر آموزش و ارتقا سلامت وزارت بهداشت درباره وضع افراد از نظر ابتلا به بیماری، استفاده از ماسک و حفظ فاصله اجتماعی و احتمال انتشار ویروس گفت:

• در تماس فرد سالم با فرد بیمار در صورتی که هر یک ماسک نداشته باشند و فاصله کمتر دو متر داشته باشند، احتمال انتشار ویروس زیاد است.
• در تماس فرد سالم دارای ماسک با فرد بیمار بدون ماسک در صورتی که کمتر از ۲ متر با یکدیگر فاصله داشته باشند، احتمال انتشار ویروس زیاد است.
• در تماس فرد سالم بدون ماسک با فرد بیمار دارای ماسک در صورتی که کمتر از ۲ متر از یکدیگر فاصله داشته باشند، احتمال انتشار ویروس متوسط است.
• در تماس فرد سالم با فرد بیمار در صورتی که هر دو دارای ماسک باشند و کمتر از دو متر با یکدیگرفاصله داشته باشند، احتمال انتشار ویروس کم است.
• در تماس فرد سالم با فرد بیمار در صورتی که هر دو دارای ماسک باشند و بیش از دو متر با یکدیگرفاصله داشته باشند، احتمال انتشار ویروس خیلی کم است.
• همچنین احتمال انتشار ویروس زمان ماندن در خانه تقریبا صفر است.

رضایی درباره ضرورت موارد دیگر به غیر از ماسک زدن و داشتن فاصله اجتماعی برای پیشگیری از بیماری افزود: در صورت استفاده از ماسک مناسب و حفظ فاصله‌ی ایمن با سایر افراد می‌توان خطر ابتلا به بیماری را به حداقل ممکن کاهش داد، بدیهی است که در صورت قرار گرفتن در فضای بسته و نبودن تهویه مناسب، میزان خطر ذکر شده افزایش خواهد داشت و از طرفی در شرایطی که فاصله‌ی ایمن بین افراد رعایت شود، در این صورت برقرار کردن تهویه مناسب خطر بیمار شدن را کاهش می‌دهد و اثربخشی ماسک را بالاتر می‌برد.

وی همچنین درباره انواع ماسک پزشکی و کارایی آن گفت: هم اکنون ۴ نوع ماسک پزشکی وجود دارد، یکی از این ماسک‌ها ماسک N۹۵ است؛ این نوع ماسک توانایی بالایی در جلوگیری از ورود ذرات ریز میکروبی و آلوده به دستگاه تنفس دارند فقط برای استفاده حرفه‌ای در بیمارستان و مراکز درمانی تهیه شده است، زیرا کارکنان بیمارستانی در معرض خطر بسیار بیشتری از عموم جامعه هستند عدد ۹۵ در این نوع از ماسک (N۹۵) نیز بدین معناست که این ماسک قادر است حداقل ۹۵ درصد ذرات با اندازە ۰.۳ میکرون را حذف کند.

رضایی افزود: ماسک‌های N۹۵ می‌تواند بدون سوپاپ یا سوپاپ دار باشد وجود سوپاپ تنفس را تسهیل می‌کند، اما از نظر کارایی تفاوتی ندارند. باید توجه داشت که این سوپاپ‌ها یکطرفه عمل می‌کند و هنگام دم بسته هستند و در بازدم باز می‌شوند ازاین رو اگر یکی از کارکنان بیمارستان به بیماری کرونا مبتلا شده باشد و از نوع سوپاپ دار استفاده کند، به هنگام بازدم می‌تواند ویروس را از سوپاپ به بیرون منتشر کند و باعث بیماری دیگران شود، بنابراین به طور کلی در دوران شیوع و به خصوص زمانی که انواع بی علامت بیماری قابل انتظار است، به هیچ وجه توصیه به استفاده از انواع سوپاپ دار نمی‌شود.

رئیس دفتر آموزش و ارتقا سلامت وزارت بهداشت ادامه داد: در مناطق مختلف جهان برای گروه بندی ماسک‌ها بر اساس توانمندی آن‌ها در فیلتر نمودن ذرات روش‌های مختلفی وجود دارد به عنوان مثال در اتحادیه اروپا ماسک‌ها را به سه گروه FFP۱ و FFP۲ و FFP۳ دسته بندی می‌نمایند. گروه FFP۱ حدود ۸۰% ذرات ریز بیماری زا را و گروه FFP۲ حدود ۹۴% و ماسک‌های FFP۳ که قوی‌ترین قدرت فیلتراسیون را دارند حدود ۹۹% ذرات را فیلتر می‌نمایند. رده‌ی معادل N۹۵ در اتحادیه اروپا FFP۲ است و در برخی متون علمی از این دو نام بطور معادل هم استفاده می‌شود.

رضایی درباره وضع استفاده ماسک از نظر مکان، تعداد افراد و فاصله اجتماعی گفت: حضور در فضای باز بدون اینکه فردی غیر از اعضای خانواده در کنارش باشند مانند پارک‌ها، بدون ماسک موردی ندارد، حضور در فضای باز در صورتی که افراد دیگر فاصله ۲ متر را رعایت کرده باشند با یک ماسک کفایت می‌کند؛ استفاده از دو عدد ماسک در فضای باز با جمعیت زیاد ضروری است، حضور در فضای بسته با تهویه مناسب به شرط اینکه در ۲ ساعت گذشته فردی غیر از خانواده آنجا نبوده باشد با یک ماسک کفایت می‌کند، حضور در فضای بسته بدون تهویه مناسب و در ۲ ساعت گذشته فردی غیر از خانواده در آنجا حضور داشته باشد، استفاده از دو ماسک ضروری است، حضور در فضای بسته همراه با افراد غیر از خانوار با تهویه نامناسب و استفاده از دو ماسک لازم است، استفاده از یک ماسک در فضای بسته به همراه حضور افراد غیر از خانواده با تهویه مناسب کفایت می‌کند.

وی افزود: همچنین در فضای بسته به همراه حضور فرد بیمار شناخته شده با تهویه مناسب ضروری است که از دو ماسک استفاده کرد.

رئیس دفتر آموزش و ارتقا سلامت وزارت بهداشت درباره اینکه چه کسانی نباید از ماسک استفاده کنند، گفت: کودکان زیر دو سال، افرادی که مشکل تنفسی دارند که با ماسک زدن بسیار تشدید می‌شود و افراد ناتوان یا افرادی که به نوعی قادر به برداشتن ماسک از روی صورت بدون کمک نیستند، نباید از ماسک استفاده کنند.

رضایی درباره اینکه آیا استفاده از ماسک به تنهایی می‌تواند در پیشگیری ابتلا به ویروس کرونا موثر باشد، تاکید کرد: هرچند ماسک زدن یکی از روش‌های پیشگیری از بیماری است، اما در کنار ماسک زدن باید سایر روش‌های پیشگیری از بیماری‌های تنفسی مانند تزریق واکسن (درباره آنفلوانزا، کرونا و ...)، شستشوی دست، حفظ فاصله ۲ متر با دیگران، تهویه مناسب، عدم تردد در مکان‌های شلوغ را به کار گرفت.

وی درباره نکات استفاده از ماسک گفت: قبل و بعد از استفاده ماسک لازم است دست‌ها به نحو صحیح شستشو داده شوند؛ ماسک باید از پل بینی تا چانه و اطراف صورت را دربر بگیرد؛ در موقع درآوردن، ماسک باید از بند گرفته شود و در سطل زباله یا در کیسه مخصوص نگهداری شود.

رئیس دفتر آموزش و ارتقا سلامت وزارت بهداشت افزود: در مدت زمان پوشیدن ماسک، افراد باید از تماس دست با سطح ماسک اجتناب کنند و در صورت نیاز به تنظیم ماسک با دست، بدلیل احتمال بالای آلودگی میکروبی سطح جلوی ماسک، دست‌های خود را با محلول ضدعفونی دست، ضدعفونی کنند و در صورت فراهم بودن شرایط شستشو در فواصل کاری با آب و صابون بشویند.

رضایی ادامه داد: بیرون ماندن بینی و چانه از ماسک، شل بودن ماسک، دست زد به سطح ماسک، نپوشاندن کامل صورت از طرفین یا بالا و پایین را از مهم‌ترین رفتار‌های غلط و رایج در هنگام ماسک زدن است.

وی گفت: پوشانده ماندن بینی بسیار بیشتر از سایر نقاط اهمیت خاص دارد، زیرا گیرنده‌های مخصوص ویروس کرونا در سلول‌های مژک دار بینی تعداد بسیار زیادی دارند. از آنجا که بجز ماسک هیچ وسیله‌ای برای پوشاندن ورودی مجرای بینی وجود ندارد از این رو در صورت استفاده نکردن به هنگام و صحیح از ماسک همواره احتمال ابتلا به بیماری کوید ۱۹ و سایر بیماری‌های تنفسی وجود دارد.

رئیس دفتر آموزش و ارتقا سلامت وزارت بهداشت افزود: از آنجا که واکسن و روش‌های دیگر هیچکدام نمی‌توانند با پوشاندن بینی مانع از ورود ویروس به بدن شوند بنابراین ماسک همواره جایگاه ویژه خود را در جلوگیری از ابتلا دارد و بدون ماسک حتی افراد واکسینه شده هم به محض ورود ویروس از دهان و بینی احتمال دارد که مبتلا شوند.