زنده‌سازی آئین سنتی کاسه هومسایی در شوشتر+فیلم

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، راد نژاد فتحی میراث فرهنگی و آئین های سنتی گفت: کهن‌شهر شوشتر استان خوزستان یکی از شهر‌های تاریخی ایران است که دیرنگی و اهمیت آن در میان شهر‌های باستانی کشور از گذشته‌های دور زبانزد بوده است.

وی افزود: این کهن‌شهر از گذشته‌های دور تاکنون میزبان آیین‌های مذهبی و سنتی، فرهنگی بسیاری بوده است که بسیاری از این آیین‌ها به مرور زمان فراموش و تنها در کتاب‌ها، بازگفت‌های (:روایت‌های) بزرگان و ریش‌سفیدان باقی مانده است.

نژادفتحی می گوید: یکی از آیین‌های فرهنگی و سنتی شوشتر آیین کاسی هومسایی است.

وی تصریح کرد: دادوستد همسایه‌ها از رسم‌های دیرینه و پسندیده مردم شوشتر است. امروز وقتی برای همسایه کاسه‌ای غذا فرستادم و او پس از شستن ظرف، چند دانه شیرینی در آن گذاشت و با تشکر برگرداند، یاد «دریچه‌ی کاسه همسُهی» افتادم؛ رسمی که سال‌ها بخشی از زندگی خانواده‌های قدیمی این شهر بوده است.

وی اظهار داشت: در گذشته هر بانویی می‌دانست که بوی غذا ممکن است به مشام بچه یا زن باردارِ همسایه برسد. به همین دلیل، از غذای خود کاسه‌ای جدا کرده و محترمانه به خانهٔ همسایه می‌فرستاد. همسایه نیز هرچه در دست داشت اگر شده کمی نمک در کاسه می‌گذاشت و با دعا و تشکر برمی‌گرداند. هنگام بازگرداندن ظرف، جملهٔ مشهور «خونه اون دون» را بر زبان می‌آوردند؛ دعایی برای آباد و پرنعمت ماندن خانه‌ی صاحب کاسه.

نژادفتحی بیان کرد: در خانه‌های قدیمی شوشتر، سه ضلع بنا به خانه‌های مجاور وصل بود و میان هر دو خانه، سوراخی به اندازه حدود ۲۰ در ۳۰ سانتی‌متر وجود داشت که «دریچه‌ی کاسه همسُهی» نام داشت. این دریچه‌ها پیش از ورود برق و یخچال، کارکرد مهمی داشتند و نیاز‌های فوری مثل نان، نمک یا تخم‌مرغ بدون خروج از خانه از همین راه برطرف می‌شد.